خوی حیوانی: چگونه روانشناسی دانش اقتصاد را هدایت می کند؟
حقیقتی از جنس حماسه
وقتی مهتاب گم شد قبل از آنکه شرح زندگی علی خوش لفظ باشد، روایتی عینی از یک واقعهی تاریخی است که موجب شد سرنوشت خیل وسیعی از مردمان ایران تغییر کند. علی خوش لفظ که نامش را بخاطر نزدیکی تولدش با ولیعهد پهلوی، جمشید گذاشتهاند، سالها بعد در نوجوانی، همزمان با وقوع انقلاب اسلامی خود نیز دچار تحول و دگرگونی در اهداف و آرمانها میشود. همین انقلاب درونی باعث میشود که او در اولین اعزام به جبهه نام خود را به علی خوش لفظ تغییر دهد و سرانجام زندگیاش هم تغییر کند. علی پانزده ساله در عنفوان جوانی با اصرار فراوان خود به جبهه اعزام میشود و آنجاست که درمییابد شهادت ارمغانی است که با ترک خود بدست میآید، اما گویی قرار است علی خوش لفظ با تنی مجروح و خسته زنده بماند، تا سالها بعد ماجرای وصل حدود هشتصد دوست و برادرش را برای ما روایت کند.
<div style=”text-align: justify;”>خوی حیوانی: چگونه روانشناسی دانش اقتصاد را هدایت میکند و دلیل اهمیت آن برای سرمایهداری جهانی چیست، جورج اکرلف و روبرت شیلر، انتشارات دانشگاه پرینستون، ۲۰۰۹٫</div>
<div style=”text-align: justify;”>
<p dir=”ltr”><a href=”http://www.amazon.com/Animal-Spirits-Psychology-Economy-Capitalism/dp/0691142335″ target=”_blank”>ANIMAL SPIRITS: HOW HUMAN PSYCHOLOGY DRIVES THE ECONOMY, AND WHY IT MATTERS FOR GLOBAL CAPITALISM, George A. Akerlof and Robert J. Shiller, Princeton University Press, 2009.</a></p>
<p dir=”RTL”>بحران های مالی اخیر که منجر به شکستهای اقتصادی شد به ما یک مسئله را آموخت: وابستگی سیستمهای اقتصادی به کشورها میتواند منجر به نوسانات شدیدی در رفاه ما شود. برخی از نویسندگان مسئلۀ ناآرامیهای اخیر را به تخطی از قوانین بازار مرتبط میدانند. اگر موسسۀ مالی فانیمای (Fannie Mae) و سایر مؤسسات آمریکایی برای سستی ارتباط بین دارندگان دارایی و خرید آنها با تمام خطرها و پاداشهایی که دارند امکانی را فراهم نکنند حباب بورس ایجاد نخواهد شد. اگر فدرال رزرو (بانک مرکزی ایالات متحده) سیاستهایی که اصطلاحاً سیاستهای سست و ناپایدار نامیده میشود را اجرا نکند جبابها بزرگتر نخواهند شد. اگر بانک های مرکزی به عنوان وام دهنده نقش آخرین راهحل را برای گیرندگان وام بازی نمیکردند حباب بورس سریعتر از بین میرفت. به طور بالقوه، سیستمی که در اصول بازار قصور کند، به دخالت دولت برای بازگرداندن اصول بازارهای مالی و سیستم بانکی نیازمند است. این نتیجهگیری یکی از نتایج کتاب مورد بررسی است که به طرق دیگر نیز نویسندگان کتاب، اکرلوف و شیلر، (Akerlof and Shiller) استدلالهای دیگری را مورد توجه قرار دادهاند.</p>
<p dir=”RTL”><a href=”http://old.madreseeqtesad.ir/main/wp-content/uploads/2014/06/georgeakerlof.jpeg”><img class=”alignleft wp-image-6682″ title=”جورج اکرلف” alt=”جورج اکرلف” src=”http://old.madreseeqtesad.ir/main/wp-content/uploads/2014/06/georgeakerlof.jpeg” width=”212″ height=”141″ /></a>دیگر نویسندگان پا را فراتر از جنبههای تکنیکی اقتصاد جهانی و وابستگیهای مالی گذاشته و توضیحات کمتر مرسوم را انتخاب کردند. در برخی شرایط مورد اخیر به سطحنامحدود و سیریناپذیر در واسطههای مالی یا حرص در طبیعت انسان اشاره داردکه باید به مسائل اخلاقی توجه شود. اکرلوف و شیلر نیز توضیح موشکافانهای در این باره و با روش مشابه میدهند به جز اینکه حرص را به اعتماد به نفس در رفتارهای مورد انتظار در یک گروه تفسیر میکنند. بنابراین عنوانی که باید توضیح داده شود یکسان است اما درحال حاضر عنوان، تجزیه و تحلیل اپراتورهای اقتصادی هست و زمینه تجزیه و تحلیل اقتصاد کلان رفتاری می باشد. اگر چه نویسندگان ادعا میکنند که پسا کینزی هستند. در واقع آنها مثالهای متعدی را از وابستگیهای هم زمان مفاهیم کینزی مانند توهم پولی (بخش۴)، سرشت حیوانی، بیکاری غیر ارادی (بخش ۸ و۹) و… ارائه می دهند. با توجه به موارد ذکر شده، نظریه نویسندگان کتاب خوی حیوانی نمیتواند از روان شناسی و اقتصاد کلان به دور باشد. لازم به ذکر است که برای پیچیدگی مکانیسمهایی که درگیر تصمیمات سازنده اقتصادی هستند و یا برای عواقب فعالیتهای اخیر در مورد اقتصاد کلان، تا کنون تجزیه و تحلیلهای بسیار دقیق انجام شده است. مقالات اخیر در جوامع علمی آمریکا مزایای شبکههای عصبی اقتصاد را به دقت تشریح کرده تا اتحاد و پیوستگی بین اقتصاد و شبکههای عصبی درک شود. زمانیکه افت و خیز و نوسانات در مغز انسان که تابع تغییرات حسی است با نوسانات درجه عقلانیت انسان در زمان اتخاذ تصمیمات اقتصادی مطابق است.</p>
<p dir=”RTL”>با این حال این کتاب به فقدان فروض صوری برگرفته از اصول بدیهی رایج متهم شده است. اما کتاب مذکور دری را به سمت تبیین پیچیدۀ چیزی گشوده است که مدت طولانی حباب سادۀ املاک و مستغلات تصور میشد. گنجاندن علومرفتاری در تحلیلهای اقتصادی رویکردی است که منجر به افزایش سطح پیچیدگی شده است. این مسئله نیازمند گنجاندن تغییرات فرهنگ در زمینههای اقتصادی است (ص.۳۹).</p>
<p dir=”RTL”><a href=”http://old.madreseeqtesad.ir/main/wp-content/uploads/2014/06/005_robert_shiller.jpg”><img class=” wp-image-6683 alignright” title=”روبرت شیلر” alt=”روبرت شیلر” src=”http://old.madreseeqtesad.ir/main/wp-content/uploads/2014/06/005_robert_shiller.jpg” width=”216″ height=”126″ /></a>با این وجود اصطلاح خوی حیوانی آنقدر که انتظار میرفت توسط پسا کینزینها توضیح داده نشده است. اما نمونه هایی از پیامدهای آن درپدیده اقتصاد کلان به طرز وسیعی گسترش داده شده است. ادغام بین اقتصاد تجربی و تئوری هنوز به خوبی انجام نشده است. فرهنگ در طول زمان تغییر میکند تا فعالیتهای به شدت رقابتی و تجاوزگرانه را تسهیل یا از آنهاجلوگیری کند. به سبب آنکه این تغییرات فرهنگی قابل اندازه گیری و کمی نیستند و در خارج از حوزه اقتصاد میباشند، اقتصادانان این مسائل را به ندرت به نوسانات اقتصاد مربوط میدانند در حالی که این امر باید اتفاق بیفتید.</p>
<p dir=”RTL”>در عوض به نظر میرسد چیزی که نویسندگان این مقاله توصیف میکنند همانچیزی است که کتزنر (katzner) (2008)، (اقتصاددان دیگری که علاقهمند به مفاهیم غیر اقتصادی بوده است) در کتاب خود که به تازگی با عنوان <i>شرح و تفسیر فرهنگ و اقتصاد امریکا و ژاپن</i> منتشر کرده، مهارت امریکاییها در باور به نظامشان نامیده است. او علاوه بر اینکه به طور گستردهای مدلهای مطلوبیتی را توسعه میدهد به پکپارچهسازی مفاهیم میپردازد. در نهایت هر شخصی میتواند بین اقتصاد هنجاری یا اثباتی، بلندمدت یا کوتاه مدت انتخاب کند. به هر حال علم برای ایجاد تصمیم گیری آگاهانه به وجود آمده است.</p>
<p dir=”RTL”><strong>این یادداشت توسط “ازمرالدا گسی” تالیف شده و ترجمه ای است از زهرا مشفق برای سایت ترجمان.</strong></p>
<p dir=”RTL”></p>
</div>
نظر شما چیست ؟
دیدگاه ها
تا کنون نظری ثبت نگردیده است.