انضباط اقتصادی
آیت الله ابراهیم امینی ــ نویسنده کتاب «انضباط اقتصادی (دیدگاه اسلام در کسب مال و مصرف آن)» ــ نگارش آن را با توجه به نیاز زمان مناسب دیده و آن را در
<p id=”doc9″>آیت الله ابراهیم امینی ــ نویسنده کتاب «انضباط اقتصادی (دیدگاه اسلام در کسب مال و مصرف آن)» ــ نگارش آن را با توجه به نیاز زمان مناسب دیده و آن را در حل پارهای مشکلات اخلاقی، فرهنگی و اقتصادی جامعه اثرگذار دانسته است.</p>
<div align=”justify”> کتاب «انضباط اقتصادی (دیدگاه اسلام در کسب مال و مصرف آن)»، موضوع شیوه مصرف اموال در جامعه اسلامی را مدنظر قرار داده است و شناخت راههای کسب درآمد، شیوههای هزینه کردن اموال و دقت در حرام و حلال بودن آن را دستمایه نگارش این اثر کرده است.
آیت الله ابراهیم امینی ــ مولف این کتاب ــ در مقدمه به بیان دیدگاههای عالی اسلام در رابطه با ملک و مال پرداخته و نیز حدود شرعی در کسب مال را بیان کرده است. همچنین کتاب، موضوع انضباط مالی در اموال عمومی را مطرح و به مساله سهم امام در زمان حضور و غیبت اشاراتی کرده است.
مطالب کتاب «انضباط اقتصادی (دیدگاه اسلام در کسب مال و مصرف آن)»، در پنج سرفصل سامان یافته است که عبارتند از «کسبهای حرام»، «اسراف و تبذیر در مصرف اموال شخصی»، «رعایت عدل و مساوات در تقسیم اموال عمومی»، «سیره امیرالمومنین در تقسیم بیتالمال و هزینه کردن در زندگی شخصی» و «سیره عالمان راستین در صرف بیتالمال».
<blockquote>
<p id=”doc10″>خطوط قرمز اسلام درباره کار، حلال و حرام بودن کسب روزی و کسب و کارهایی که در دین اسلام حرام شمرده شدهاند، مباحث این فصل از کتاب را شکل میدهند.</p>
</blockquote>
بخش اول کتاب بر موضوع کسبهای حرام متمرکز شده است و به نگاه اسلام به مقوله کار به مثابه عبادت، اشاره دارد. خطوط قرمز اسلام درباره کار، حلال و حرام بودن کسب روزی و کسب و کارهایی که از نظر این دین، حرام شمرده شدهاند، مباحث این فصل از کتاب را شکل میدهند.
احتکار از جمله مواردی است که این فصل به آن اشاره دارد و آن را یکی از کسبهای حرام میداند که اسلام به شدت آن را نهی کرده است؛ کسب حرامی که معنی آن، منع و نگهداری کالاهای مورد احتیاج عموم با نیت گران شدنش در زمان کمیابی و فروش به قیمت بالاتر است. همچنین غش و تقلب در معاملات، از دیگر محورهایی که در مورد آن سخن رفته است؛ روشی که در آن، انسان عیب جنسی را که میخواهد بفروشد، پنهان و به صورت یک جنس خوب به مشتری عرضه میکند.
دیگر موضوعی که در مقوله کسب حرام، مورد توجه نویسنده واقع شده، «رشوه» است. وی، رشوه را یکی از منکرات اقتصادی معرفی میکند که در فقه مطرح شده است و همه فقهای اهل سنت و شیعه به حرمت آن فتوا دادهاند؛ عملی حرام که آفتی بزرگ محسوب میشود و در همه شئون زندگی اجتماعی تاثیر نامطلوب میگذارد. بزرگترین زیان رشوه این است که اجرای قوانین را متزلزل میسازد و نظم عمومی را مختل میکند و وجود آن در جامعه تا حد زیادی به عدم رعایت کامل قوانین ارتباط دارد.
<blockquote>
<p id=”doc10″>از نظر اسلام، انسان در هزینه کردن نیز باید برنامهریزی داشته باشد؛ امری که روایات از آن با عنوان «تقدیرالمعیشه»، یاد کردهاند.</p>
</blockquote>
محور دیگری که در کتاب آداب مصرف اموال مورد بحث قرار گرفته است، تاکید بر مصرف صحیح و حلال مال است. از نظر اسلام، انسان در هزینه کردن نیز باید برنامهریزی داشته باشد؛ امری که روایات از آن با عنوان «تقدیرالمعیشه»، یاد کردهاند. در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است که تدبیر و برنامهریزی در زندگی اقتصادی از خود دین است.
همچنین این اثر به مساله اسراف توجه کرده است و آن را بر خلاف انضباط اقتصادی قلمداد میکند؛ چرا از نظرگاه اسلام، اسراف، نوعی هدردادن نعمتهای الهی است و نتیجه آن، سلب نعمت از طرف پروردگار و گرفتار شدن به کمبود و بحران اقتصادی در زندگی فردی و اجتماعی است؛ البته بیان این نکته ضروری است که اسراف، تنها مصرف زیاد نیست بلکه شامل مصرف نادرست هم میشود و هر نوع خرجهای غیرلازم و هزینههای اضافی و مخارج تجملاتی و مصرفگرایانه، اسراف به شمار میرود.
بخش سوم کتاب، اسراف و تبذیر را در بیتالمال مورد کندوکاو قرار داده است و توجه خواننده را به این نکته جلب میکند که اگر اسراف در اموال شخصی، گناه و زشت است در مورد مصرف بیتالمال، زشتتر و گناهش افزون است و اسراف در بیتالمال، نقطه مقابل رعایت اقتصاد و اعتدال انگاشته میشود.
<blockquote>
<p id=”doc10″>کتاب از متن نهجالبلاغه استفاده میکند و نشان میدهد که چگونه امیرالمومنین حتی در زمان حکومتش میکوشید تا کمتر از بیتالمال صرف زندگی شخصی خود کند.</p>
</blockquote>
دو بخش نهایی کتاب «انضباط اقتصادی (دیدگاه اسلام در کسب مال و مصرف آن)» نیز به سیره امیرالمومنین و علمای مسلمان در عدم مصرف بیتالمال برای زندگی شخصیشان، اشاره دارد. کتاب از متن نهجالبلاغه استفاده میکند و نشان میدهد که چگونه امیرالمومنین حتی در زمان حکومتش میکوشید تا کمتر از بیتالمال صرف زندگی شخصی خود کند. همچنین سیره و رفتار علمای حقیقی و فقهای دین در مورد مصرف بیتالمال، اهمیتی ویژه دارد؛ چرا که این افراد در جامعه اسلامی، موقعیتی ممتاز دارند و روش زندگی آنها برای مردم الگو است. در ادامه نیز، مثالهایی از زندگی امام خمینی و آیت الله بروجردی آورده شده و به نحوه مصرف بیتالمال توسط آنها اشاره شده است.
آیت الله ابراهیم امینی ــ نویسنده این کتاب ــ نگارش آن را با توجه به نیاز زمان مناسب دیده و آن را در حل پارهای مشکلات اخلاقی، فرهنگی و اقتصادی جامعه اثرگذار دانسته است.
کتاب «انضباط اقتصادی (دیدگاه اسلام در کسب مال و مصرف آن)» در ۱۴۲ صفحه، شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه و بهای ۶۰ هزار ریال توسط «نشر بوستان کتاب» در سال جاری به چاپ رسیده است.
</div>
نظر شما چیست ؟
دیدگاه ها
تا کنون نظری ثبت نگردیده است.